Monte Cassino – czy było warto? Część II






Przedstawiamy drugą część artykułu Piotra Godziny. Pierwszą część możecie przeczytać tu

Aby ocenić skalę strat pod Monte Cassino warto przyjrzeć się ich rozmiarowi w zestawieniu ze stratami w innych polskich bataliach II wojny światowej. 

Polska piechota – Monte Cassino. Rekonstrukcja 2014. Fot. zbiory autora

W Powstaniu Warszawskim – największej bitwie na terenie Polski w okresie II wojny światowej – zginęło blisko 16 tysięcy dzielnych powstańców (nielicznych zawodowych wojskowych i przeszkolonych wojskowo w konspiracji – cywilów), oraz blisko 200 tys. cywilów! Straty w zabitych – tylko wśród powstańców z AK – wyniosły 53 proc. stanu wyjściowego (tj. z ok. 30-32 tys. powstańców faktycznie zmobilizowanych 1 sierpnia łącznie z obwodami podmiejskimi AK). Nie licząc strat ludności cywilnej straty wojskowe były porażające. Efekt operacyjny i strategiczny tej bitwy okazał się druzgocący dla polskiego ruchu oporu, który został praktycznie zniszczony.
AK po powstaniu była rozproszona, pozbawiona sprawnego centralnego dowodzenia i działała w wielu miejscach autonomicznie. Dla aliantów bitwa ta nie miała znaczenia strategicznego, zaś dla ich głównego sojusznika czyli ZSRR – stanowiła okazję sprzyjającą rozbiciu wrogiej mu AK rękami Niemców. Zamierzony przez kierownictwo AK cel polityczny – wobec klęski militarnej powstania, także niestety nie został osiągnięty. Powstanie i bohaterska epopeja młodych żołnierzy AK i innych formacji stały się legendą tak jak bitwa o Monte Cassino. Przy okazji strat poniesionych przez AK w powstaniu warszawskim warto przypomnieć, że próby wsparcia powstania przez oddziały 1. Armii WP w trakcie walk na Pradze i desantów na lewy brzeg Wisły kosztowały życie 1.762 żołnierzy w zabitych, co stanowiło 18 proc. stanu 3. Dywizji Piechoty na dzień 10 września 1944 r. (9.600). Z kolei w dwu-dniowej bitwie pod Lenino (ZSRR) stoczonej na froncie wschodnim przez oddziały 1. Dywizji im. gen. Tadeusza Kościuszki w październiku 1943 r. straty w zabitych wyniosły 510 żołnierzy, co stanowiło 4 proc. stanu wyjściowego użytego w bitwie (12.400 żołnierzy). Gdy doliczy się straty w rannych (1.776) oraz zaginionych (776) ich łączny bilans wynosi 25 proc. Zważywszy, że bitwa pod Lenino nie rozgrywała się na kierunku strategicznym i nie przyniosła takichż efektów, jedynie ograniczone operacyjne – należy pochylić się i zadumać nad poziomem tych strat wobec efektów. Dodatkowo polskie dowództwo pod Lenino (gen. Z. Berling) nie podejmowało autonomicznie decyzji o ataku i jego taktyce. W przypadku Monte Cassino dowództwo alianckie zaproponowało dowódcy polskiego 2. Korpusu dwie możliwości użycia polskich sił. Wybrano (gen. W. Anders) autonomicznie jedno rozwiązanie na podstawie własnych analiz i kalkulacji wojskowych oraz politycznych. 

Fot. zbiory autora

W innej bitwie Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, nieudanej operacji opanowania mostów na Renie, znanej jako operacja „Market Garden” straty w zabitych (97), rannych (219) i zaginionych (102) poniesione przez polską 1. Samodzielną Brygadę Spadochronową wyniosły 23 proc. stanu wyjściowego (tj. 991 żołnierzy biorących udział w walkach w rejonie Driel i na północnym brzegu Renu, bez grupy brygady lądującej pod Grave).
Co do efektów operacji: na kierunku działania Brytyjczyków i naszej brygady (Arnhem) cel operacji nie został osiągnięty, tj. nie zdobyto głównego przedmiotu natarcia – mostu w Arnhem. W rezultacie, skutek strategiczny całej operacji był fatalny: poniesiono ogromne straty ludzkie (wyższe niż w trakcie operacji „Overlord” – lądowania w Normandii); zużyto bez końcowego efektu ogromne siły i środki, które mogły być użyte na południowym odcinku frontu zachodniego przez 3. Armię gen. G. S. Pattona.
Wg. autorytatywnych ocen, nawet ówczesnych, miał on większe szanse na powodzenie i w rezultacie szybsze zakończenie wojny, na co liczyli alianci uruchamiając operację „Market Garden”. Zadziałał nie po raz pierwszy opisany już czynnik: polityka. Premier brytyjski W. Churchill znowu uprosił prezydenta Roosvelta i gen. Eisenhowera aby nacierać wedle planu brytyjskiego na północnym kierunku frontu zachodniego ( dowodzonym przez marszałka B. L. Montgomery’ego).

W efekcie wojna trwała pół roku dłużej i pochłonęła więcej ofiar.

Fot. zbiory autora

Konkluzje:

Przeanalizowane przypadki prowadzą do zawsze aktualnych wniosków z obszaru taktyki wojskowej, wielokrotnie potwierdzonych w historii walk zbrojnych ludzkiego rodu. Kalkulowane straty ludzkie, ich przewidywany poziom należy zestawić z możliwymi do osiągnięcia rezultatami taktycznymi, operacyjnymi i strategicznymi – czyli ocenić jakie szanse powodzenia ma planowana operacja i jakim kosztem.  Jeżeli planowana operacja ma wysoki poziom kalkulowanych strat a szansa na jej pozytywny wynik jest znikoma – to operację taką należy… odwołać. Biorąc te uwarunkowania pod uwagę należy stwierdzić, że wbrew utartemu poglądowi – o niewspółmiernych do efektu stratach Polaków pod Monte Cassino – ich poziom był statystycznie umiarkowany w zestawieniu z osiągniętymi celami operacyjnymi i strategicznymi w postaci przełamania frontu, do czego polski udział w bitwie się walnie przyczynił. Cele polityczne – jak w przypadku Powstania Warszawskiego – także nie zostały osiągnięte gdyż sprawa polska była już przesądzona na konferencji w Teheranie (1943). 

Polski czyn zbrojny pod Monte Cassino rozsławił imię żołnierza polskiego ukazując światu jego waleczność i poświęcenie dla wolności (efekt propagandowy), lecz było to niewystraczające dla osiągnięcia pożądanego rezultatu dla sprawy polskiej w kraju. Jednak nic nie powetuje bolesnych, osobistych strat ludzkich  dla rodzin i kolegów poległych żołnierzy, którym należy się wieczna pamięć i cześć!

Piotr Godzina

Piotr Godzina, niedoszły mecenas i oficer choć w rodzinie zielono było już od czasów Franciszka Józefa. Ustępuje pola wkurzonym pieszym i cyklistom, podziwia stare parowozy, pasjami słucha silników czołgowych choć czasem także śpiewu i rżenia koni. Wie do czego jest reduktor. Wozem bojowym małym i dużym przemierzył to i owo. Pisze dla draki i fasonu. Z mundurami za pan brat. Gdy jest na strzelnicy ogląda się za siebie. Lubi pieczony boczek i dywagacje przy koniaku.

Nie ma jeszcze komentarzy

Zostaw odpowiedź

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

Polityka Prywatności

Polityka prywatności

  1. POSTANOWIENIA OGÓLNE
    1. Administratorem danych osobowych zbieranych za pośrednictwem strony internetowej https://tacgear.pl. jest wykonujący działalność gospodarczą pod firmą PARE Studio Wojciech Wiciejowski, adres siedziby: Chełmska 21, bud. 9, adres do doręczeń: , NIP: 7121867090, REGON: 432668752, wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, adres poczty elektronicznej: info@tacgear.pl, dalej „Administrator”, będący jednocześnie Usługodawcą.
    2. Dane osobowe Usługobiorcy są przetwarzane zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 133, poz. 883 ze zm.) oraz ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną z dnia 18 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 144, poz. 1204 ze zm.).
    3. Administrator dokłada szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane dotyczą, a w szczególności zapewnia, że zbierane przez niego dane są:
      1. przetwarzane zgodnie z prawem,
      2. zbierane dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów i niepoddawane dalszemu przetwarzaniu niezgodnemu z tymi celami,
      3. merytorycznie poprawne i adekwatne w stosunku do celów, w jakich są przetwarzane oraz przechowywane w postaci umożliwiającej identyfikację osób, których dotyczą, nie dłużej niż jest to niezbędne do osiągnięcia celu przetwarzania.
  2. CEL I ZAKRES ZBIERANIA DANYCH
    1. Dane osobowe Usługobiorców, zbierane przez Administratora, są wykorzystywane do:
      1. kontaktowania się z usługobiorcą (klientem)
      2. celów informacyjnych oraz innych czynności związanych z aktywnością Usługobiorcy na stronie internetowej https://tacgear.pl
      3. celów marketingowych (Newsletter)
    2. Administrator przetwarza następujące dane osobowe Usługobiorców:
      1. Imię i nazwisko,
      2. Adres,
      3. Adres e-mail,
      4. Numer telefonu,
      5. NIP,
      6. Inne
    3. Administrator może przetwarzać następujące dane charakteryzujące sposób korzystania przez Usługobiorcę z usług świadczonych drogą elektroniczną (dane eksploatacyjne):
      1. Oznaczenia identyfikujące zakończenie sieci telekomunikacyjnej lub system teleinformatyczny, z którego korzystał Usługobiorca.
      2. Informacje o rozpoczęciu, zakończeniu oraz zakresie każdorazowego korzystania przez Usługobiorcę z usługi świadczonej drogą elektroniczną.
      3. Informacje o skorzystaniu przez Usługobiorcę z usług świadczonych drogą elektroniczną.
    4. Podanie danych osobowych, o których mowa w pkt 2 jest niezbędne do świadczenia przez Usługodawcę usług drogą elektroniczną w ramach strony internetowej.
  3. PODSTAWA PRZETWARZANIA DANYCH
    1. Korzystanie ze strony oraz zawieranie umów o świadczenie usług drogą elektroniczną za jej pośrednictwem, z czym wiąże się konieczność podania danych osobowych, jest całkowicie dobrowolne. Osoba, której dane dotyczą, samodzielnie decyduje, czy chce rozpocząć korzystanie z usług świadczonych drogą elektroniczną przez Usługodawcę zgodnie z Regulaminem.
    2. Zgodnie z art. 23 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 133, poz. 883 ze zm.) przetwarzanie danych jest dopuszczalne m.in. gdy:
      1. osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych.
      2. jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą.
    3. Przetwarzanie danych osobowych przez Administratora odbywa się zawsze w ramach podstaw dopuszczalności ich przetwarzania wymienionych w pkt 2. Przetwarzanie danych będzie miało związek z realizacją umowy lub konieczności podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą (pkt 2 lit. b).
  4. PRAWO KONTROLI, DOSTĘPU DO TREŚCI SWOICH DANYCH ORAZ ICH POPRAWIANIA
    1. Usługobiorca ma prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz ich poprawiania.
    2. Każdej osobie przysługuje prawo do kontroli przetwarzania danych, które jej dotyczą, zawartych w zbiorze danych Administratora, a zwłaszcza prawo do żądania uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania danych osobowych, czasowego lub stałego wstrzymania ich przetwarzania lub ich usunięcia, jeżeli są one niekompletne, nieaktualne, nieprawdziwe lub zostały zebrane z naruszeniem ustawy albo są już zbędne do realizacji celu, dla którego zostały zebrane.
    3. W celu realizacji uprawnień, o których mowa w pkt. 1 i 2 można korzystać poprzez przesłanie stosownej wiadomości e-mail na adres: info@tacgear.pl
  5. PLIKI „COOKIES”
    1. Strona internetowa Usługodawcy używa plików „cookies”. Brak zmiany po stronie Usługobiorcy ustawień przeglądarki jest równoznaczny z wyrażeniem zgody na ich użycie.
    2. Instalacja plików „cookies” jest konieczna do prawidłowego świadczenia usług na stronie internetowej. W plikach „cookies” znajdują się informacje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej, w szczególności tych wymagających autoryzacji.
    3. W ramach strony internetowej stosowane są rodzaje:
      1. sesyjne
      2. stałe
      3. analityczne
      4. „Cookies” „sesyjne” są plikami tymczasowymi, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Usługobiorcy do czasu wylogowania (opuszczenia strony internetowej).
      5. „Stałe” pliki „cookies” przechowywane są w urządzeniu końcowym Usługobiorcy przez czas określony w parametrach plików „cookies” lub do czasu ich usunięcia przez Użytkownika.
      6. „Cookies” „analityczne” umożliwiają lepsze poznanie sposobu interakcji Usługobiorcy w zakresie zawartości strony internetowej, lepiej zorganizować jego układ. “Analityczne” „cookies” gromadzą informacje o sposobie korzystania ze strony internetowej przez Usługobiorców, typie strony, z jakiej Usługobiorca został przekierowany, oraz liczbie odwiedzin i czasie wizyty Usługobiorcy na stronie. Informacje te nie rejestrują konkretnych danych osobowych Usługobiorcy, lecz służą do opracowania statystyk korzystania ze strony internetowej.
    4. Użytkownik ma prawo zadecydowania w zakresie dostępu plików „cookies” do swojego komputera poprzez ich uprzedni wybór w oknie swojej przeglądarki.  Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików „cookies” dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej).
  6. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
    1. Administrator stosuje środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę przetwarzanych danych osobowych odpowiednią do zagrożeń oraz kategorii danych objętych ochroną, a w szczególności zabezpiecza dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem obowiązujących przepisów oraz zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.
    2. Usługodawca udostępnia odpowiednie środki techniczne zapobiegające pozyskiwaniu i modyfikowaniu przez osoby nieuprawnione, danych osobowych przesyłanych drogą elektroniczną.