Przeciwpancerny pocisk kierowany Spike izraelskiej firmy Rafael Advanced Defense Systems, która od lat specjalizuje się w rozwijaniu oraz produkcji technologii militarnych na potrzeby izraelskiej armii, jak również w produkcji przeznaczonej na eksport. Pocisk Spike LR powstał z myślą o mobilnych i lekkich jednostkach wojskowych, które w swoim modelu działania operacyjnego kierują się zasadą „atak-odskok”. Jest to więc zatem sprzęt bojowy, który charakteryzuje się wysokim stopniem swojej skuteczności na polu walki z niewielką masą całego systemu (26,4 kg). Zestaw ppk Spike w postaci wyrzutni oraz dwóch pocisków jest bowiem obsługiwany przez dwuosobowy zespół żołnierzy.
„Odpal i zapomnij”
Ppk Spike sterowany jest poprzez układ samonaprowadzania z głowicą DUAL wyposażoną w die kamery: termowizyjną IIR pracującą w zakresie 3-5 μm i telewizyjną CCD. Zastosowanie ww. kamer zwiększa nie tylko jego potencjał bojowy, ale również umożliwia skuteczne działanie w różnego rodzaju sytuacjach oraz niesprzyjających warunkach atmosferyczno-pogodowych. Wyposażenie ww. zestawu w dwie różne kamery daje ponadto operatorowi szeroko pojętą elastyczność w sposobie działania, ponieważ może on użyć raz kamery dziennej w warunkach, w których da to np. znacznie lepszy efekt w stosunku do kamery termowizyjnej.
Łącze światłowodowe umożliwia operatorowi systemu na korygowanie lotu pocisku już po jego odpaleniu i następnie kontrolowanie go, aż do momentu trafienia w wybrany przez niego cel. Możliwe jest również strzelanie do celu niewidocznego dla operatora (Beyond Line of Sight – BLOS) – tj. np. takiego, który zlokalizowany jest za jakąś przeszkodą terenową. Zastosowanie trybu „odpal i zapomnij” wymaga od zespołu potrzebę zmiany swojej pozycji ze względu na zagrożenie jej ostrzałem ze strony wroga.
Niekwestionowanym atutem zestawu Spike jest także możliwość skutecznego atakowania wrogich celów-pojazdów w trybie „top-attack”, która to charakteryzuje się z wysoką trajektorią lotu pocisku. Dzięki temu mogą więc one atakować nawet najlepiej dobrze opancerzone czołgi lub innego rodzaju pojazdy opancerzone, ponieważ nadlatujący z górnej półsfery Spike pionowo uderza w cel, zapewniając tym samym jego niezwykle efektywną penetrację w miejsc, gdzie zastosowane opancerzenie jest najcieńsze. Inną formą ataku jest „direct attack” – tj. bezpośrednie rażenie celu.
Pocisk
Posiada tandemową głowicę kumulacyjną, w której prekursor o średnicy 50 mm odpowiada za proces przebicia pancerza reaktywnego, natomiast ładunek główny za sforsowanie pancerza stalowego o grubości powyżej 700 mm. Masa głównego ładunku kumulacyjnego wynosi około 2 kg. Napęd pocisku zapewniają na stały bezdymny materiał pędny dwa silniki: startowy i marszowy.
Skuteczny zasięg rażenia celu przez Spike LR wynosi od 200 m do 4 km. W wersji montowanej w bojowych śmigłowcach zasięg pocisku Spike LR II określony jest na 10 km. Na dzień dzisiejszy cała gama różnego rodzaju ppk Spike jest eksploatowana przez 34 kraje na całym świecie. Do tej pory firma Rafael wyprodukowała około 40 tys. pocisków, które docelowo zostały zintegrowane z ponad 45 różnymi bojowymi platformami pola walki. W 2004 r. ppk Spike wygrał przetarg i wszedł na wyposażenie Wojska Polskiego. Jego produkcję licencyjną opartą o wykorzystanie podzespołów produkcji polskiej i izraelskiej, uruchomiono w zakładach Mesko w Skarżysku-Kamiennej.
Rodzina Spike
- Spike SR – krótkiego zasięgu, zasada działania – typu „wystrzel i zapomnij”, zasięg 50 m – 1 km, masa systemu 9 kg, wersja lekka, przystosowana do użycia przez piechotę na krótkich dystansach np. do walki w miastach;
- Spike MR – średniego zasięgu, typu „wystrzel i zapomnij”, zasięg 200 m – 2,5 km, możliwe strzelanie z wyrzutni naramiennej lub z trójnogu;
- Spike LR – dalekiego zasięgu, w porównaniu do MR, posiada dodatkowy, drugi tryb naprowadzania, umożliwiający operatorowi działanie w trybie „wystrzel i zapomnij”, zasięg: 200 m – 4 km;
- Spike ER (NTD) – dalekiego zasięgu, w porównaniu do systemu LR, dodatkowy trzeci tryb naprowadzania – „odpal i zapomnij”, zasięg 400 m – 8 km, strzelanie możliwe również z trójnogu, ale pocisk przeznaczony jest głównie do montowania na pojazdach i w śmigłowcach;
- Spike NLOS (Non Line Of Sight) – wersja z większym pociskiem o zasięgu 25 km i masie całkowitej około 70 kg, rzeznaczona do montażu w wozach bojowych lub śmigłowcach;
- Spike LR II – o zasięgu zwiększonym do 5,5 kilometra przy odpalaniu z wyrzutni przenośnej (przystosowany także do odpalania ze statków powietrznych) i o zwiększonej przebijalności pancerza.
Atuty systemu
Ppk Spike to na chwilę obecną system wyposażony w tandemową głowicę kumulacyjną umożliwiający jego operatorowi naprowadzanie na cel głowicy pocisku. Spiken LR może zostać użyty w trybie „odpal i zapomnij” (Fire and Forget), po uprzednim wskazaniu przez operatora celu. To taki sam sposób jaki zastosowano m.in. w ppk Javelin. Dodatkowo jednak, dzięki połączeniu pocisku z wyrzutnią rozwijającym się światłowodem, operator ppk Spike LR ma do dyspozycji tryb „odpal-obserwuj & koryguj”. Daje to mu dodatkowe możliwość obserwowania obrazu z kamer i przesyłanie komend do pocisku nawet po jego wystrzeleniu. Innowacyjny tryb istotnie zwiększa również prawdopodobieństwo oraz precyzję samego trafienia. Pozwala też na zmianę wybranego uprzednio celu już po fakcie samego odpalenia i dzięki temu na atakowanie celu, który w chwili odpalenia nie jest widoczny np. z powodu ukrycia za przeszkodą terenową (tryb BLOS – Beyond Line of Sight). Tym samym zwiększa m.in. również bezpieczeństwo samego zespołu obsługującego wyrzutnię, jak też co jest nie bez znaczenia prawdopodobieństwo trafienia własnego obiektu, bowiem operator może dezaktywować pocisk nawet w końcowej fazie jego lotu.
