Recenzja książki Operator 594






Czytając wspomnienia operatorów sił specjalnych można odnieść wrażenie, że wszystkie napisała jedna osoba, która nawet w niewielkim stopniu zmieniała realia. Schemat książki jest zwykle taki sam: opowieść o ciężkim (lub co najmniej niełatwym) dzieciństwie, o burzliwej młodości, decyzji o zaciągnięciu się do wojska i wreszcie staraniach o przyjęcie do najbardziej elitarnej formacji.

 

Opowieść Krzysztofa Puwalskiego „Puwala” mieści się w takiej konstrukcji prawie idealnie. Chociaż zwraca uwagę niechlujstwo wydawnicze, pozwalające na powtarzanie tych samych stwierdzeń co kilka akapitów i tolerowanie błędów językowych wychodzących dużo za daleko poza ewentualny sens oddania specyfiki socjolektu żołnierskiego. Trochę ponad standard wychyla się także naiwny dydaktyzm, który da się podsumować regularnie i nadmiernie powtarzanym stwierdzeniem, że „wszystko zależy wyłącznie od ciebie” i jeżeli w realizację marzeń włoży się odpowiednio dużo wysiłku, to sukces jest właściwie pewny.

operator 594

Niestety nie jest to prawda, a piszę to z perspektywy kogoś kto osiągnął w życiu nie mniej niż Puwal, ale z perspektywy czasu widzę jak łatwo przewartościowują się chwilowe sukcesy i jak dużym osiągnięciem staje się całkowicie „banalna” stabilność. Nie chcę w ten sposób nikogo demotywować, bo generalnie zgadzam się z przekonaniem, że warto uparcie i konsekwentnie dążyć do celu. Zwracam tylko uwagę, że cele zmieniają się w trakcie realizacji („apetyt rośnie w miarę jedzenia”) i na to jak bardzo poczucie sukcesu zmienia się w perspektywie czasu i zrozumienia szerokiego kontekstu zdarzeń, w których się uczestniczyło.

Jest jednak kilka wątków, które powodują, że „Operator 594” jest książką wyjątkową. To przynajmniej dwa fragmenty dotyczące szkoleń w jednostkach specjalnych. W fotel wbija opowieść o tym, jak w ramach szkolenia komandosi z Lublińca porywają przypadkowego sąsiada, hodowcę psów. Jeżeli autor dokładnie oddaje okoliczności tego „zaliczenia” to włos się jeży na głowie. Tego rodzaju działania mogą uzasadniać rzeczywiste warunki wojenne, ewentualnie stan wyższej konieczności lub obrony koniecznej. Żadne szkolenie nie pozwala na pozbawienie wolności kogokolwiek, chociażby w przebraniu księdza i tylko na parę godzin. Jeżeli Puwal nie pominął jakichś istotnych okoliczności, to zarówno zleceniodawca takich ćwiczeń jak i ich wykonawcy powinni być nie tylko wydaleni ze służby, ale i odpowiadać karnie. I zastanawiając się nad nieprzewidzianymi konsekwencjami takich akcji trudno uznać za usprawiedliwienie, że porwany okazuje się znajomym dowódcy, a skrzynka piwa jest wystarczającą rekompensatą.

Mniej spektakularne są te fragmenty, które dotyczą elementów szkoleń, przez innych autorów nie opisywanych. Przeczytałem kilkanaście, albo nawet kilkadziesiąt tomów wspomnień operatorów amerykańskich, brytyjskich, niemieckich, izraelskich i polskich
i żaden z nich nie wspominał o tych elementach szkolenia, które dotyczą współpracy ze służbami wywiadowczymi. Krzysztof Puwalski wspomina o tym jako pierwszy. Nie można mieć wątpliwości, że Delta, SAS czy Team Six realizują zadania związane z wywiadem, czy przynajmniej z rozpoznaniem – także w kamuflażu. Jednak o treningach z obserwacji czy kontrobserwacji napisał tylko Puwal. Jako przykład podaje zadanie polegające na „prowadzeniu figuranta” udającego niebezpiecznego terrorystę.

Charakterystyczne jest jednak, że Operator 594, prawdopodobnie wbrew własnym intencjom, demitologizuje współpracę sił specjalnych i służb specjalnych. W trakcie działań w Afganistanie operatorzy JW GROM podążają fałszywym tropem zakładników, wjeżdżają w zasadzkę zorganizowaną przez uzbrojonych Talibów, którzy okazują się grupą wyposażonych w widły i motyki rolników. Największym sukcesem w tych warunkach jest obicie zakładników, wypuszczonych z kontenera, którego… nikt nie pilnował. Nie chciałbym w najmniejszym chociażby stopniu relatywizować ryzyka związanego z pobytem polskich żołnierzy w Iraku czy Afganistanie. Ale akurat Puwal w opisie tego ryzyka jest mało przekonywujący.

Nie da się uniknąć porównań pomiędzy książką Puwala, a książkami innego operatora GROM-u – Navala. Zostawiam to jednak samym czytelnikom. Może z jedną tylko uwagą. Naval i Puwal w pewnym miejscu opisują to samo zdarzenie. Ich pierwsze spotkanie w obozie wojskowym w Iraku. Zabawne jest jak bardzo różnie opisują tę samą sytuację.
Autor: Piotr Niemczyk*

*Ekspert z zakresu bezpieczeństwa. W maju 1990 r. trafił do tworzącego się Urzędu Ochrony Państwa, w którym współtworzył Biuro Analiz i Informacji. W latach 1993-1994 Piotr Niemczyk pełnił funkcję z-cy dyrektora Zarządu Wywiadu UOP.
W latach 1998-2001 był ekspertem sejmowej Komisji ds. Służb Specjalnych, doradcą ministra spraw wewnętrznych i administracji oraz podsekretarzem stanu w Ministerstwie Gospodarki.
W 2011 r. za wieloletnie-wybitne zasługi na rzecz służby państwowej został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

TacGear

Tajny przez poufny, profil naszej redakcji. Jesteśmy tak tajni, że nie możemy powiedzieć o tym że nasza redakcja mieści się w Warszawie, na Dolnym Mokotowie, na terenie WFDiF...

1 komentarz

Zostaw odpowiedź

Twój adres email nie zostanie opublikowany.

Polityka Prywatności

Polityka prywatności

  1. POSTANOWIENIA OGÓLNE
    1. Administratorem danych osobowych zbieranych za pośrednictwem strony internetowej https://tacgear.pl. jest wykonujący działalność gospodarczą pod firmą PARE Studio Wojciech Wiciejowski, adres siedziby: Chełmska 21, bud. 9, adres do doręczeń: , NIP: 7121867090, REGON: 432668752, wpisaną do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, adres poczty elektronicznej: info@tacgear.pl, dalej „Administrator”, będący jednocześnie Usługodawcą.
    2. Dane osobowe Usługobiorcy są przetwarzane zgodnie z ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 133, poz. 883 ze zm.) oraz ustawą o świadczeniu usług drogą elektroniczną z dnia 18 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 144, poz. 1204 ze zm.).
    3. Administrator dokłada szczególnej staranności w celu ochrony interesów osób, których dane dotyczą, a w szczególności zapewnia, że zbierane przez niego dane są:
      1. przetwarzane zgodnie z prawem,
      2. zbierane dla oznaczonych, zgodnych z prawem celów i niepoddawane dalszemu przetwarzaniu niezgodnemu z tymi celami,
      3. merytorycznie poprawne i adekwatne w stosunku do celów, w jakich są przetwarzane oraz przechowywane w postaci umożliwiającej identyfikację osób, których dotyczą, nie dłużej niż jest to niezbędne do osiągnięcia celu przetwarzania.
  2. CEL I ZAKRES ZBIERANIA DANYCH
    1. Dane osobowe Usługobiorców, zbierane przez Administratora, są wykorzystywane do:
      1. kontaktowania się z usługobiorcą (klientem)
      2. celów informacyjnych oraz innych czynności związanych z aktywnością Usługobiorcy na stronie internetowej https://tacgear.pl
      3. celów marketingowych (Newsletter)
    2. Administrator przetwarza następujące dane osobowe Usługobiorców:
      1. Imię i nazwisko,
      2. Adres,
      3. Adres e-mail,
      4. Numer telefonu,
      5. NIP,
      6. Inne
    3. Administrator może przetwarzać następujące dane charakteryzujące sposób korzystania przez Usługobiorcę z usług świadczonych drogą elektroniczną (dane eksploatacyjne):
      1. Oznaczenia identyfikujące zakończenie sieci telekomunikacyjnej lub system teleinformatyczny, z którego korzystał Usługobiorca.
      2. Informacje o rozpoczęciu, zakończeniu oraz zakresie każdorazowego korzystania przez Usługobiorcę z usługi świadczonej drogą elektroniczną.
      3. Informacje o skorzystaniu przez Usługobiorcę z usług świadczonych drogą elektroniczną.
    4. Podanie danych osobowych, o których mowa w pkt 2 jest niezbędne do świadczenia przez Usługodawcę usług drogą elektroniczną w ramach strony internetowej.
  3. PODSTAWA PRZETWARZANIA DANYCH
    1. Korzystanie ze strony oraz zawieranie umów o świadczenie usług drogą elektroniczną za jej pośrednictwem, z czym wiąże się konieczność podania danych osobowych, jest całkowicie dobrowolne. Osoba, której dane dotyczą, samodzielnie decyduje, czy chce rozpocząć korzystanie z usług świadczonych drogą elektroniczną przez Usługodawcę zgodnie z Regulaminem.
    2. Zgodnie z art. 23 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. Nr 133, poz. 883 ze zm.) przetwarzanie danych jest dopuszczalne m.in. gdy:
      1. osoba, której dane dotyczą, wyrazi na to zgodę, chyba że chodzi o usunięcie dotyczących jej danych.
      2. jest to konieczne do realizacji umowy, gdy osoba, której dane dotyczą, jest jej stroną lub gdy jest to niezbędne do podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą.
    3. Przetwarzanie danych osobowych przez Administratora odbywa się zawsze w ramach podstaw dopuszczalności ich przetwarzania wymienionych w pkt 2. Przetwarzanie danych będzie miało związek z realizacją umowy lub konieczności podjęcia działań przed zawarciem umowy na żądanie osoby, której dane dotyczą (pkt 2 lit. b).
  4. PRAWO KONTROLI, DOSTĘPU DO TREŚCI SWOICH DANYCH ORAZ ICH POPRAWIANIA
    1. Usługobiorca ma prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz ich poprawiania.
    2. Każdej osobie przysługuje prawo do kontroli przetwarzania danych, które jej dotyczą, zawartych w zbiorze danych Administratora, a zwłaszcza prawo do żądania uzupełnienia, uaktualnienia, sprostowania danych osobowych, czasowego lub stałego wstrzymania ich przetwarzania lub ich usunięcia, jeżeli są one niekompletne, nieaktualne, nieprawdziwe lub zostały zebrane z naruszeniem ustawy albo są już zbędne do realizacji celu, dla którego zostały zebrane.
    3. W celu realizacji uprawnień, o których mowa w pkt. 1 i 2 można korzystać poprzez przesłanie stosownej wiadomości e-mail na adres: info@tacgear.pl
  5. PLIKI „COOKIES”
    1. Strona internetowa Usługodawcy używa plików „cookies”. Brak zmiany po stronie Usługobiorcy ustawień przeglądarki jest równoznaczny z wyrażeniem zgody na ich użycie.
    2. Instalacja plików „cookies” jest konieczna do prawidłowego świadczenia usług na stronie internetowej. W plikach „cookies” znajdują się informacje niezbędne do prawidłowego funkcjonowania strony internetowej, w szczególności tych wymagających autoryzacji.
    3. W ramach strony internetowej stosowane są rodzaje:
      1. sesyjne
      2. stałe
      3. analityczne
      4. „Cookies” „sesyjne” są plikami tymczasowymi, które przechowywane są w urządzeniu końcowym Usługobiorcy do czasu wylogowania (opuszczenia strony internetowej).
      5. „Stałe” pliki „cookies” przechowywane są w urządzeniu końcowym Usługobiorcy przez czas określony w parametrach plików „cookies” lub do czasu ich usunięcia przez Użytkownika.
      6. „Cookies” „analityczne” umożliwiają lepsze poznanie sposobu interakcji Usługobiorcy w zakresie zawartości strony internetowej, lepiej zorganizować jego układ. “Analityczne” „cookies” gromadzą informacje o sposobie korzystania ze strony internetowej przez Usługobiorców, typie strony, z jakiej Usługobiorca został przekierowany, oraz liczbie odwiedzin i czasie wizyty Usługobiorcy na stronie. Informacje te nie rejestrują konkretnych danych osobowych Usługobiorcy, lecz służą do opracowania statystyk korzystania ze strony internetowej.
    4. Użytkownik ma prawo zadecydowania w zakresie dostępu plików „cookies” do swojego komputera poprzez ich uprzedni wybór w oknie swojej przeglądarki.  Szczegółowe informacje o możliwości i sposobach obsługi plików „cookies” dostępne są w ustawieniach oprogramowania (przeglądarki internetowej).
  6. POSTANOWIENIA KOŃCOWE
    1. Administrator stosuje środki techniczne i organizacyjne zapewniające ochronę przetwarzanych danych osobowych odpowiednią do zagrożeń oraz kategorii danych objętych ochroną, a w szczególności zabezpiecza dane przed ich udostępnieniem osobom nieupoważnionym, zabraniem przez osobę nieuprawnioną, przetwarzaniem z naruszeniem obowiązujących przepisów oraz zmianą, utratą, uszkodzeniem lub zniszczeniem.
    2. Usługodawca udostępnia odpowiednie środki techniczne zapobiegające pozyskiwaniu i modyfikowaniu przez osoby nieuprawnione, danych osobowych przesyłanych drogą elektroniczną.